Als je bedenkt dat meer dan 90% van wat je doet op een dag aangedreven wordt door het onderbewuste en slechts een minimaal percentage van je beslissingen en acties door je bewuste gedachten, wordt het duidelijk hoe belangrijk het onderbewuste eigenlijk is. Door aan je mindset te werken kun je ervoor zorgen dat je je onderbewuste zo geconditioneerd of “ingesteld” hebt om het optimale uit je dag te halen. Mindset is eigenlijk de verzameling instellingen van je geest die dat mogelijk maakt.
Wat is mindset?
Het is tegenwoordig een modewoord. Mindset. Mindset dit en mindset dat. Maar wat is dat eigenlijk precies… mindset. En zodra we weten wat het is, hoe kunnen we het verbeteren, optimaliseren en zelfs inzetten om je prestaties in de box (en in het leven) te verbeteren?
De settings van je telefoon ken je vast wel. Je weet wel: hoe helder het beeld is, hoe hard je geluid staat, of je “niet storen” aan hebt staan of dat je de foto’s voor Instagram ook meteen opslaat in je telefoon zelf. Settings zijn dus zeg maar de instellingen. Van je telefoon of van je brein. Mindset, het woord zegt het al: de settings van je “mind”. Dus de (basis) instellingen van je geest.
Door de mindset, de instellingen van je geest, in te stellen op een manier die je dient in plaats van beperkt (of zelfs tegenwerkt), kun je het onderbewuste beïnvloeden zodat die onbewuste beslissingen óf bewust worden óf vanuit die “automatische piloot” al meteen worden uitgevoerd op een manier die jou helpt.
Er wordt over het algemeen gesproken over 2 types mindset: fixed mindset en growth mindset. Laten we die eens onder de loep nemen.
Fixed mindset
Allereerst wil ik duidelijk aangeven dat het één niet beter is dan het ander. Een growth mindset is niet beter dan een fixed mindset en vice versa. Wel is het zo dat met een growth mindset je beter en sneller leert en je beter en effectiever kunt aanpassen. Laten we de verschillen eens bekijken:
Een fixed-mindset is een mindset waarbij je ervan uit gaat dat je bent zoals je bent en dat je niet kunt veranderen, leren en groeien. Zo denkt iemand met een fixed-mindset niet alleen over zichzelf, maar ook over anderen.
Een paar kenmerken van een fixed mindset:
- Denken in problemen en onmogelijkheden (ik kan het niet, het lukt me niet, dit is onmogelijk voor mij. Jij kan het niet, het lukt jou niet, dat kan jij nooit)
- Je weet alles al, je hoeft niks meer te leren (jij kunt me niks leren, ik ben slimmer/sterker dan jij)
- Excuses zoeken als eerste reactie (ja maar…)
- Bang om fouten te maken (want alleen stomme mensen doen iets stoms en ik wil niet stom zijn)
- Feedback vermijden of bagatelliseren (ja maar wat jij vindt doet mij niks, wat weet jij nou helemaal, jij vergelijkt mij met die en die)
- Anderen en jezelf veroordelen (iemand is dom, slim, handig, onhandig, sterk of slap etc.. te noemen en jezelf ook: ik ben sterk, sloom, slim, dom, lelijk etc.)
- Altijd iemand de schuld geven (zijn/haar fout, ligt niet aan mij, ligt aan…)
- Hebben veel vaker vooroordelen en aannames, zonder echt te weten hoe het zit
- My way or the highway (wat ik zeg en wil is de waarheid)
- Niet durven loslaten (weinig tot geen vertrouwen in dat het goed komt)
Herkenbaar?
Over het algemeen werkt een fixed mindset het leervermogen en aanpassingsvermogen tegen. Persoonlijke ontwikkeling staat bij mensen met een fixed mindset vaak stil, emotioneel en empathisch vermogen is vaak in mindere mate aanwezig dan bij mensen met een growth mindset.
“Ook inspanning komt niet voor in de fixed mindset. Wanneer je bekwaam of getalenteerd bent in iets, zou alles vanzelf moeten gaan. Alleen ‘domme’ mensen moeten hard werken. Wanneer iets moeilijk is, haken de fixed mindset-mensen dan ook af. Uitdagingen en moeilijke taken worden vermeden, aangezien het risico op falen hierbij groot is en hierdoor het ‘slim zijn’ wordt ondermijnd.” [Dweck, 2006]
Growth mindset
Een growth-mindset (groeimindset) betekent dat je ervan uitgaat dat alles (aan) te leren valt. Dat je eerder mogelijkheden en kansen ziet, dan problemen en blokkades. In je gedrag naar anderen toe, klinkt dat door in een open houding, open staan voor de mening van anderen en hen stimuleren ook te groeien.
Een paar kenmerken van een growth mindset zijn:
- Denken in oplossingen en mogelijkheden (gaat het niet zo dan doen we het anders, alles is op te lossen)
- Ervan uitgaan dat gedrag, houding en zelfs persoonlijkheid veranderlijk zijn (iedereen kan leren, zich aanpassen, groeien)
- Zien dat er altijd nieuwe dingen om te leren zijn en dat ervaren als iets goeds
- Fouten maken is oké en zelfs noodzakelijk (van fouten leer je)
- Feedback is welkom en zelfs cruciaal (het oog kan zichzelf niet zien)
- Uitdagingen zijn goed en leuk (kom maar op, niet getild is altijd mis)
- Falen is niet erg (wel jammer maar het is geen probleem, volgende keer beter)
- Minder aannames en vooroordelen (ik weet niet alles en leer elke dag bij)
- Ik weet niet alles en er zijn verschillende manieren om iets te bewerkstelligen (laten we kijken wat het beste past bij …)
- Durven loslaten (alles komt goed)
Een growth-mindset helpt je groeien, doordat je jezelf vertelt dat het oké is om te proberen en dat het ook oké is om iets te laten mislukken. Dat geldt voor leren, relaties, (sportieve) prestaties, wat je ziet in anderen, je houding, hoe je bent in omgang en nog zo veel meer.
Andere mindset
Misschien herken je kernmerken uit één van de mindsets hierboven. Soms herken je kenmerken van beide mindsets. Nogmaals, de één is niet per se beter dan de andere. Maar hoe zorg je ervoor dat je minder van de ene mindset hebt en meer van de andere? Dat is natuurlijk niet zo makkelijk en daar kan ik je ook geen makkelijk antwoord op geven. Wel een paar tips:
- Bewustwording – je bewust worden van je gedrag en vooral je gedachten en de verhalen die je hebt gecreëerd in je hoofd die dat gedrag aansturen, is een belangrijke stap. Uit ervaring kan ik meditatie en journaling (je gedachten opschrijven) aanbevelen om bewust(er) te worden van die gedachten en verhalen
- Omgeving – omring jezelf met mensen die zijn zoals jij wil worden: mindsets zijn ontzettend besmettelijk! Ik omring me heel bewust met mensen die net als ik een (zware) growth mindset hebben en beperk omgang en invloed van mensen met een fixed mindset. Ben je er ook van bewust dat alles wat het onderbewuste voedt je onderbewuste bouwt! Radio, tv, media en omgeving ruist vaak op de achtergrond maar voedt je onderbewuste direct en dat heeft veel invloed op de beslissingen, constructies en verhalen die je maakt in je hoofd
- Coaching – ik zeg het vaak: het oog kan zichzelf niet zien. Coaching om je op de goede weg te helpen is een goed plan als je er zelf niet uit komt (maak de keuze met het inzicht dat therapie zich richt op het verleden en coaching zich richt op het heden en de toekomst)
- Content – er zijn heel veel boeken geschreven over mindset (training) en als je gaat googelen vind je genoeg resultaten die gratis zijn, denk aan podcasts en blogs (check de podcasts van Dr. Michael Gervais, mindset coach van de Seattle Seahawks, de podcast van Rich Roll, amerikaanse vegan ultrarunner en de nederlandse podcasts Helden en Hordes en de Transformatie Podcast van Sjanett de Geus)
- Niet denken maar doen – actie overstijgt gedachten. Daarmee wil ik zeggen dat je soms iets denkt, vaak als eerste reactie, wat een duidelijke fixed mindset-gedachte is. Als je je daar bewust van bent en je ruimte hebt om je respons te kiezen kun je kiezen om het te bekijken door de lens van de growth mindset. En vanuit dat standpunt actie te ondernemen. Hoe vaker je dat lukt, hoe beter je er in wordt en hoe meer je je mindset shift van de ene naar de andere. Je wordt beter in datgene wat je vaak doet. Helaas geldt dat voor de goede én de slechte dingen…
Het is ook belangrijk om te vermelden dat extremen nooit handig zijn. Mensen met een extreme fixed mindset zullen best akelige mensen zijn. Mensen met een extreme growth mindset kunnen vaak doorslaan in het nihilisme: ja komt goed, het universum zorgt dat alles op zijn plaats valt ooit… Maar dat je met een growth mindset wel degelijk kunt streven naar de eerste plaats of maximaal succes is een feit. Sterker nog, de meest succesvolle atleten en ondernemers bezitten een growth mindset én de onstuitbare drang om van hun prestaties een succes te maken. Kun je met een fixed mindset ook succesvol worden? Natuurlijk. Toch ben ik van mening dat in de lange(re) duur een growth mindset effectiever is voor jezelf en je omgeving.
CrossFit
Zie mindset als een soort filter waardoor je de wereld ziet en waardoor je gedachten en emoties naar buiten komen. Bij CrossFit is een growth mindset duidelijk effectiever dan een fixed mindset: je wil leren, bent niet bang om jezelf uit te dagen en je bent ook niet bang om te falen. Ik wil het zelfs nog verder uitbouwen: mensen die voor CrossFit kiezen hebben van nature een growth mindset of in ieder geval duidelijke kenmerken van een growth mindset. Mensen met een fixed mindset zullen niet snel kiezen voor een sport waarbij uitdaging en groeien door jezelf te pushen en jezelf begeven op de rand van je kunnen. Dingen zoals je capaciteiten én grenzen accepteren en dat alles delen met anderen. Elkaar helpen om samen te groeien, te leren én te falen… allemaal sterk gerelateerd aan een groeimindset.
Hier bij Primal zijn dat nou ook net belangrijke kernwaardes die we hoog in het vaandel hebben staan. Wat wij ook belangrijk vinden is dat je jezelf kunt zijn. Iets wat ook een belangrijk onderdeel is van een groeimindset: dat je accepteert wie je bent en dat dat goed is. En dat je vanuit die basis jezelf probeert te ontwikkelen. En dat doen we hier elke dag in de box, rep voor rep…
